ساری

کیاسر
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کیاسر
کیوسر
کشور      ایران
استان     مازندران
شهرستان     ساری
بخش     بخش چهاردانگه
نام(های) قدیمی     کیاسرا
سال شهرشدن     ۱۳۷۲
مردم
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا     ۱۳۷۸ متر
اطلاعات شهری
شهردار     خلیل‌الله انتظاری رودبارکی
پیش‌شماره تلفنی     ۰۱۱
کیاسر بر ایران واقع شده‌است
کیاسر
روی نقشه ایران
۳۶.۲۳۵۶° شمالی ۵۳.۵۴۳۱° شرقیمختصات: ۳۶.۲۳۵۶° شمالی ۵۳.۵۴۳۱° شرقی

کیاسَر یکی از شهرهای استان مازندران ایران است. این شهر در ۷۰ کیلومتری جنوب ساری جای داشته و مرکز بخش چهاردانگهٔ این شهرستان می‌باشد.

کیاسر در سال ۱۳۷۲ دارای شهرداری شد. بلندایش از تراز دریا ۱۳۷۸ متر است و جمعیت آن در واپسین سر شماری پیرامون ۴۶۰۰ نفر بوده که این آمار نشان‌گر کاهش جمعیت نسبت به سال‌های پیش است.

محتویات

    ۱ موقعیت جغرافیائی
    ۲ خاستگاه نام‌گذاری
    ۳ تاریخچهٔ آموزش به سبک نوین
        ۳.۱ عهد قاجار
        ۳.۲ عهد پهلوی اول
    ۴ نام‌آوران
    ۵ جستارهای وابسته
    ۶ منابع

موقعیت جغرافیائی

کیاسر از هر سو محاط در کوه است به جز قسمت شمال غربی که به دشت کیاسر راه دارد. جادهٔ ارتباطی از همین دشت به کیاسر متصل می‌شود.

    شمال: کوه‌های اجیر لنگه، نستر نسترا، اسب‌زین و ململی
    جنوب: زرکوه و کوه کل‌سر
    غرب: شاه‌کوه
    شرق: کوه کل‌پشت و کوه فتلا (گویا تغییریافتهٔ فتح‌الله است)

خاستگاه نام‌گذاری

نام کیاسر منسوب به کاووس پسر کی‌قباد کیانی است. او فرمان‌روای تبرستان و مقر فرمانروایی‌اش نیز هزارجریب و قارن‌کوه بود. از همین روی کیاسر را در گذشته‌ای نزدیک با نام کیوس‌سرا (کیاسرا) می‌شناختند چنان‌که نخستین حاکم دولتی چهاردانگه به نام «حسن اعظام قدسی» نام‌ور به «اعزام‌الوزاره» که از سوی وثوق‌الدوله، نخست‌وزیر قاجاریه در سال ۱۲۹۸ خورشیدی به عنوان حاکم چهاردانگه به کیاسر آمد در خاطرات خود در تمام جا از «کیاسرا» نام می‌برد.

شیخ سیف‌الله یساری[۱] در صفحهٔ ۱۳ کتاب تاریخ مازندران (خطی) دربارهٔ کیاسر چنین می‌نویسد:

«چون مولد نگارنده هزارجریب است، مدت‌ها که در کیاسر بودم در آنجا آثار قابل ملاحظه‌ای ندیدم مگر حمامی که تاریخ بنای آن معلوم نیست ولی طرز ساختمان آن نشان می‌دهد که از بناهای بسیار قدیمی است. عوام آن حدود عقیده چنانست که حمام مزبور از بناهای کیوس پسر قباد ساسانی است.»
تاریخچهٔ آموزش به سبک نوین

در کیاسر پایه‌گذاری مدرسه به سبک نوین، به پیش از پادشاهی رضاشاه برمی‌گردد:
عهد قاجار

حسن اعظام قدسی نامور به اعظام‌الوزرا[۲] در نشستی با کدخدایان ۷ محلهٔ کیاسر و شماری از معتمدین تصمیم به بنای مدرسه در کیاسر می‌گیرد.

وی دربارهٔ گشایش این مدرسه چنین می‌نویسد: «از طرف هیئت، دعوتی از محترمین دهات اطراف کیاسر به عمل آمد و نیز اعلان شد که هر کس از اهالی دهات که مایل باشد می‌تواند حاضر شود. مدرسه افتتاح گردید در چهار اتاق که هر کدام شش میز و نیمکت گذارده شده بود و در این مدرسه ۳۰ نفر دانش‌آموز مشغول به درس خواندن شدند.» متأسفانه اعظام‌الوزاره هیچ تاریخی برای گشایش مدرسه و نام آموزگارانش یادآور نمی‌شود.
عهد پهلوی اول

    نخستین دبستان: در سال ۱۳۰۴ در کیاسر برپا شد؛ و شیخ سیف‌الله یساری نخستین آموزگار آن بود.
    نخستین دبیرستان: در سال ۱۳۳۸ دبیرستانی با ۱۹ دانش‌آموز کار خود را در کیاسر آغاز کرده بود که به دلیل اختلافات محلی شکست خورد. ۲۰ سال بعد، در سال ۱۳۵۸ دبیرستانی به نام «البرز» برپا شد (به صورت مختلط). این دبیرستان در سال ۱۳۶۰ به «امام حسین (ع)» تغییرنام داد.
    نخستین مدرسهٔ راهنمایی: در سال ۱۳۵۲ به نام مدرسهٔ راهنمایی البرز به صورت ملی برپا گردید (به صورت مختلط). در سال ۱۳۵۹ نام این مدرسه به «شهید مطهری» تغییر یافت. (نخستین مدرسهٔ راهنمایی در سطح کشور، سال ۱۳۵۰ پس از دگرگونی نظام آموزشی پایه‌گذاری شد)

ادارهٔ آموزش و پرورش چهاردانگه به صورت نمایندگی در سال ۱۳۵۲ برپا و در سال ۱۳۶۱ مستقل شد و شمس‌علی اکبری به عنوان نخستین رئیس آموزش و پرورش بخش چهاردانگه شروع به فعالیت نمود.
نام‌آوران

    سید حسن شجاعی کیاسری متولد ۱۳۲۰، نماینده چهار دوره مجلس شورای اسلامی از شهرستان ساری بوده است.[۳] همچنین او یکی از نویسندگان کتاب ۲۷ جلدی تفسیر نمونه است.[۴]
    سید رمضان شجاعی کیاسری، نماینده دوره‌های هفتم و هشتم مردم ساری در مجلس شورای اسلامی
    ملا عبدالله کیاسری (از مجتهدان منطقه در عهد قاجار)
    مهدی زمان‌پور
    سمانه محسنی کیاسری، داور ایرانی فوتبال است. وی از سال ۲۰۱۰ داور بین‌المللی فوتبال شد.
    اسدالله محسنی کیاسری، فوق تخصص قلب و عروق دانشگاه شهید بهشتی، استاد دانشگاه‌های شهید بهشتی و مازندران و ریاست دانشگاه علوم پزشکی مازندران
    هادی سعیدی کیاسری، شاعر، ادیب و پژوهشگر معاصر، سردبیری فرهنگ و هنر روزنامه اطلاعات و برنامه «در انتهای شب» و مجله شعر، مشاور مدیر شبکه‌های دوم و چهارم سیمای جمهوری اسلامی ایران و عضو شورای عالی ویرایش و پژوهش صدا و سیما.
    بهمن عابدی کیاسری، قایم مقام رئیس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی و پایه‌گذار اولین مرکز رشد فناوری واکسن در ایران
    محسن کریمی کیاسری

جستارهای وابسته

    هزارگری یا هزارجریب (منطقهٔ وسیعی در رشته‌کوه البرز)
    یانه سر
    شهریارکوه
    بخش دودانگه
    بخش چهاردانگه
    پارک ملی کیاسر
    قارن‌کوه
    جبال شروین
    ازنی

منابع

    خلیلی ازنی، حامد. «جغرافیایی تاریخی بخش چهاردانگه (قسمت دوم)». چهاردانگه‌نیوز، ۱۲ خرداد ۱۳۹۱. بازبینی‌شده در ۵ مرداد ۱۳۹۲.
    خلیلی ازنی، حامد. «نخستین مدرسه‌های چهاردانگه». مازند نومه، ۰۶ خرداد ۱۳۹۰. بازبینی‌شده در ۵ مرداد ۱۳۹۲.
    اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
    بلندا و جایکاه

نخستین آموزگار دبستان کیاسر که در سال ۱۳۰۴ پایه‌گذاری شد.
حاکم چهاردانگه در سال‌های پایانی عهد قاجار که از طرف وثوق‌الدوله نخست‌وزیر قاجاریه به این مقام منسوب گردید.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی

    مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن - کتابخانه معارف اسلامی

    ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای کیاسر دارد.
[نمایش]

    ن ب و

استان مازندران
[نمایش]

    ن ب و

شهرستان ساری